Khai thác phân tích dòng vật chất (MFA) như một công cụ quản lý dữ liệu chất thải nguy hại tại Việt Nam

Tóm tắt

Quy hoạch bảo vệ môi trường quốc gia đã định hướng phát triển các khu xử lý chất thải tập trung. Đặc biệt với chất thải nguy hại (CTNH), cơ quan quản lý cần kiểm soát chặt chẽ thông tin vận chuyển, xử lý liên vùng. Tuy nhiên, công tác quản lý CTNH cấp tỉnh vẫn còn rời rạc, thiếu minh bạch và thiếu hệ thống dữ liệu hiệu quả. Khoảng trống này cho thấy nhu cầu về công cụ hỗ trợ giám sát và hoạch định chính sách. Nghiên cứu này ứng dụng phương pháp Phân tích Dòng Vật chất (Material Flow Analysis – MFA) nhằm định lượng nguồn phát sinh và mô phỏng dòng chảy của CTNH trong ranh giới quản lý cấp tỉnh. Mục tiêu là xác định các điểm nghẽn về hạ tầng xử lý, phối hợp dữ liệu và hỗ trợ ra quyết định. Hai tỉnh là Thái Nguyên và Vĩnh Phúc được lựa chọn làm nghiên cứu điển hình, với dữ liệu thứ cấp từ các cơ quan quản lý giai đoạn 2021–2022. Dữ liệu được xử lý trên phần mềm Microsoft Excel và phân tích bằng phần mềm Stan2. Kết quả cho thấy, hơn 88% khối lượng CTNH không có thông tin xử lý, dù địa phương có công nghệ phù hợp. MFA cho thấy tiềm năng lớn trong việc cải thiện năng lực giám sát và hỗ trợ quản lý phù hợp với định hướng quốc gia